Cách Gấp Đông Tây Nam Bắc Chi Tiết Nhất, Viết Gì Bên Trong, Chơi Thế Nào?

Ào, bạn còn nhớ những buổi trưa hè trốn nắng, tụm năm tụm ba dưới gốc cây hay góc hiên nhà, tay cầm tờ giấy A4 (hoặc bất kỳ mảnh giấy nào có sẵn), miệt mài gấp gấp, vuốt vuốt để tạo ra một thứ “bảo bối” diệu kỳ mang tên “đông tây nam bắc” không? Chắc hẳn, cái cảm giác hồi hộp chờ đợi xem “vận mệnh” của mình sẽ là gì sau mỗi lần “khám phá” vẫn còn đọng lại đâu đó trong ký ức của nhiều người. Trò chơi giấy đơn giản này đã gắn liền với tuổi thơ của biết bao thế hệ người Việt, mang đến tiếng cười giòn tan, những bí mật nho nhỏ và cả những màn “tiên tri” hài hước. Vậy, làm thế nào để tạo ra chiếc “đông tây nam bắc” đầy màu sắc ấy? Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau ôn lại Cách Gấp đông Tây Nam Bắc một cách chi tiết nhất, từ bước chuẩn bị đến khi hoàn thiện và sẵn sàng cho những giờ phút giải trí đầy thú vị.

“Đông tây nam bắc” là trò chơi gì mà gắn liền với tuổi thơ Việt đến vậy?

“Đông tây nam bắc” thực chất là một trò chơi gấp giấy tương tác, thường được trẻ em sử dụng như một dạng bói vui hoặc để đưa ra các thử thách, câu hỏi cho nhau.

Nguồn gốc của nó có thể xuất phát từ trò “cootie catcher” ở phương Tây, nhưng khi du nhập vào Việt Nam, nó đã được biến tấu và đặt cái tên rất đặc trưng là “đông tây nam bắc” dựa trên bốn ô lớn ở mặt ngoài, tượng trưng cho bốn hướng. Trò chơi này không chỉ đòi hỏi sự khéo léo khi gấp giấy mà còn kích thích sự sáng tạo khi điền nội dung vào bên trong. Điều đặc biệt là sự đơn giản của nó – chỉ cần một tờ giấy và vài bước gấp cơ bản là có thể bắt đầu cuộc vui. Chính sự dễ dàng tiếp cận và tính tương tác cao đã khiến “đông tây nam bắc” trở thành một phần không thể thiếu trong ký ức tuổi thơ của rất nhiều người.

Chuẩn bị gì để bắt đầu gấp “đông tây nam bắc”?

Để tạo ra một chiếc “đông tây nam bắc” không hề phức tạp, bạn chỉ cần những vật dụng rất cơ bản, dễ dàng tìm thấy ngay trong nhà hoặc cửa hàng văn phòng phẩm gần nhất.

Cụ thể, bạn sẽ cần:

• Giấy: Một tờ giấy hình vuông là lý tưởng nhất. Giấy A4 là loại phổ biến và dễ tìm. Nếu bạn có giấy A4, bạn sẽ cần thực hiện thêm một bước nhỏ để biến nó thành hình vuông. Giấy càng mỏng thì càng dễ gấp và đẹp hơn, nhưng giấy in thông thường (định lượng 70-80gsm) là hoàn toàn phù hợp. Giấy màu sẽ làm cho “đông tây nam bắc” của bạn thêm bắt mắt và sinh động.
• Kéo (tùy chọn): Chỉ cần nếu bạn sử dụng giấy A4 và cần cắt thành hình vuông.
• Bút chì, bút bi, bút màu: Để viết số, viết chữ và trang trí cho chiếc “đông tây nam bắc” của mình. Bút màu hoặc bút dạ sẽ giúp nội dung bên trong nổi bật và dễ đọc hơn.

Đó là tất cả những gì bạn cần! Thật đơn giản phải không nào? Giờ thì chúng ta đã sẵn sàng bắt tay vào công đoạn chính rồi đấy.

Chi tiết từng bước “cách gấp đông tây nam bắc” chuẩn nhất

Đây là phần quan trọng nhất, nơi chúng ta sẽ cùng nhau đi qua từng thao tác gấp giấy để biến tờ giấy phẳng ban đầu thành chiếc “đông tây nam bắc” hoàn chỉnh. Các bước này rất đơn giản, chỉ cần làm theo một cách cẩn thận là ai cũng có thể thành công.

Biến giấy A4 thành hình vuông (nếu cần)

Nếu bạn dùng giấy A4 (hình chữ nhật), hãy làm theo bước này trước:

1. Đặt tờ giấy A4 nằm dọc.
2. Gấp một góc bất kỳ (ví dụ góc trên bên phải) chéo xuống sao cho cạnh ngắn (cạnh trên) trùng khít với cạnh dài (cạnh bên trái). Bạn sẽ thấy một hình tam giác và một dải giấy chữ nhật còn thừa ở phía dưới.
3. Miết thật kỹ nếp gấp chéo vừa tạo.
4. Dùng kéo (hoặc chỉ cần miết mạnh rồi xé) để cắt bỏ phần dải giấy chữ nhật thừa đi.
5. Mở phần giấy đã gấp ra, bạn sẽ có một tờ giấy hình vuông.

Giờ thì chúng ta có tờ giấy hình vuông rồi, sẵn sàng cho các bước gấp chính thức.

Các bước gấp giấy tạo hình “đông tây nam bắc”

Bắt đầu với tờ giấy hình vuông, đặt mặt màu hoặc mặt bạn muốn làm mặt ngoài của “đông tây nam bắc” úp xuống dưới.

1. Gấp đôi: Gấp tờ giấy làm đôi theo chiều ngang và miết nhẹ nếp gấp. Mở ra.
2. Gấp đôi lần nữa: Gấp tờ giấy làm đôi theo chiều dọc và miết nhẹ nếp gấp. Mở ra. Bây giờ bạn sẽ thấy tờ giấy có bốn ô vuông bằng nhau được chia bởi hai đường gấp vuông góc đi qua tâm. Đây là bước tạo khung cơ bản cho “cách gấp đông tây nam bắc”.

Gấp các đỉnh vào tâm là bước quan trọng trong cách gấp đông tây nam bắc tạo hình cơ bản

3. Gấp các góc vào tâm: Lần lượt gấp cả bốn góc của hình vuông vào chính giữa tâm tờ giấy (nơi hai đường gấp giao nhau). Miết thật kỹ các nếp gấp này. Sau khi gấp xong cả bốn góc, bạn sẽ có một hình vuông nhỏ hơn.

4. Lật mặt sau: Lật ngược tờ giấy lại. Bây giờ bạn sẽ thấy một hình vuông nhỏ hơn nữa, và ở mặt này cũng có bốn ô vuông nhỏ hơn chia bởi hai đường gấp vuông góc.

5. Gấp các góc (lần 2) vào tâm: Tương tự như bước 3, lần lượt gấp cả bốn góc của hình vuông nhỏ này vào chính giữa tâm tờ giấy. Miết thật kỹ các nếp gấp. Lúc này, tờ giấy đã trở thành một hình vuông rất nhỏ.

6. Gấp đôi (lần cuối): Gấp đôi hình vuông nhỏ này theo chiều ngang hoặc dọc. Miết thật kỹ nếp gấp. Lúc này bạn sẽ có một hình chữ nhật.

7. Gấp đôi lần nữa: Giữ nguyên hình chữ nhật, gấp đôi nó một lần nữa theo chiều còn lại (chiều vuông góc với nếp gấp vừa tạo). Miết thật kỹ. Bạn sẽ có một hình vuông rất nhỏ và dày.

8. Tạo hình “đông tây nam bắc”: Luồn ngón tay cái và ngón trỏ của cả hai bàn tay vào bốn “túi” giấy ở mặt dưới của hình vuông. Nhẹ nhàng mở rộng các nếp gấp để tạo ra hình dạng quen thuộc của “đông tây nam bắc”, giống như một bông hoa bốn cánh hoặc một cái mỏ chim. Các ngón tay sẽ giúp bạn điều khiển trò chơi sau này.

Chúc mừng! Bạn đã hoàn thành việc gấp chiếc “đông tây nam bắc” rồi đấy. Bây giờ là lúc biến nó thành một công cụ “tiên tri” hoặc thử thách thực thụ.

Viết gì vào bên trong “đông tây nam bắc” để thêm phần thú vị?

Phần này là nơi bạn thỏa sức sáng tạo. Nội dung bên trong chính là linh hồn của chiếc “đông tây nam bắc”, quyết định trò chơi sẽ hấp dẫn đến mức nào.

Trước khi điền nội dung, hãy mở chiếc “đông tây nam bắc” ra hoàn toàn sau khi đã gấp xong các bước 1-5 (lúc nó đang là hình vuông nhỏ sau khi gấp góc vào tâm lần thứ 2). Bạn sẽ thấy các khu vực khác nhau để viết.

Điền nội dung vào các lớp của “đông tây nam bắc”

Có ba lớp chính để bạn điền thông tin:

1. Lớp ngoài cùng (4 ô lớn): Khi chiếc “đông tây nam bắc” ở trạng thái mở ra một nửa (chỉ luồn ngón tay vào 4 túi), bạn sẽ thấy 4 ô lớn ở mặt ngoài. Đây thường là nơi viết các từ hoặc số. Theo truyền thống, người ta hay viết “Đông”, “Tây”, “Nam”, “Bắc” vào đây. Tuy nhiên, bạn có thể sáng tạo hơn bằng cách viết:

   • Các màu sắc (Đỏ, Xanh, Vàng, Tím…)
   • Các con vật (Mèo, Chó, Chim, Cá…)
   • Các đồ vật (Xe, Nhà, Cây, Hoa…)
   • Các con số (1, 2, 3, 4…)
   • Các từ khóa gợi mở (Vui, Buồn, May, Rủi…)

2. Lớp giữa (8 ô nhỏ hơn): Khi mở rộng chiếc “đông tây nam bắc” ra thêm một chút nữa (bằng cách kéo các cạnh của 4 ô lớn ra), bạn sẽ thấy mỗi ô lớn ở lớp ngoài tương ứng với hai ô nhỏ ở lớp giữa, tổng cộng có 8 ô nhỏ. Đây thường là nơi viết các con số. Viết các con số từ 1 đến 8 vào 8 ô này. Bạn có thể viết số thứ tự liên tiếp hoặc viết các số ngẫu nhiên.

3. Lớp trong cùng (8 khu vực ẩn): Đây là nơi chứa đựng những “bí mật”, “tiên tri” hay thử thách. Khi mở hoàn toàn một trong 8 ô số ở lớp giữa, bạn sẽ thấy một khu vực rộng hơn bên dưới. Mỗi ô số sẽ ẩn chứa một nội dung. Có tổng cộng 8 nội dung cần viết. Nội dung này có thể là bất cứ điều gì bạn muốn, tùy thuộc vào mục đích của trò chơi:

   • “Bói vui” về tính cách/tương lai đơn giản:
     • “Bạn là người vui vẻ.”
     • “Bạn sẽ gặp may mắn hôm nay.”
     • “Ngày mai sẽ có điều bất ngờ.”
     • “Bạn rất thông minh.”
     • “Cẩn thận lời nói nhé!”
     • “Sắp được ăn ngon rồi.”
     • “Có ai đó đang nhớ bạn đấy.”
     • “Hãy mỉm cười thật tươi!”
   • Các thử thách (hình phạt/lời mời gọi hành động):
     • “Hát một bài.”
     • “Kể một câu chuyện cười.”
     • “Nhảy lò cò 5 bước.”
     • “Làm mặt xấu.”
     • “Chọc lét người bên cạnh.”
     • “Nói to ‘Tôi rất vui’.”
     • “Kể tên 3 loại trái cây.”
     • “Uống một ngụm nước.”
   • Các câu hỏi:
     • “Màu yêu thích của bạn là gì?”
     • “Món ăn ghét nhất là gì?”
     • “Ước mơ của bạn là gì?”
     • “Kể về kỷ niệm đáng nhớ nhất.”
     • “Ai là người bạn quý nhất?”
     • “Bạn sợ điều gì nhất?”
     • “Nếu trúng số sẽ làm gì?”
     • “Kể một bí mật.”
   • Sự thật hoặc lời nói dối (Truth or Dare phiên bản giấy):
     • “Sự thật: Bạn có bao giờ nói dối chưa?” / “Thử thách: Nhảy một điệu thật ngớ ngẩn.”
   • Kiến thức/Câu đố đơn giản:
     • “Thủ đô Việt Nam là gì?”
     • “2 + 2 bằng mấy?”
     • “Con gì kêu ‘meo meo’?”
     • “Mặt trời mọc ở đâu?”

   Hãy đảm bảo nội dung bạn viết phù hợp với lứa tuổi và đối tượng chơi. Viết bằng chữ rõ ràng, đủ lớn để dễ đọc. Bạn có thể trang trí thêm bằng hình vẽ nhỏ để chiếc “đông tây nam bắc” thêm sinh động.

Sau khi đã điền đầy đủ nội dung vào cả 3 lớp, gấp tờ giấy lại theo các nếp gấp đã có để trở về hình dáng ban đầu, luồn ngón tay vào và chuẩn bị chơi thôi!

Chơi “đông tây nam bắc” ra sao cho đúng “chuẩn”?

Luật chơi “đông tây nam bắc” rất đơn giản và linh hoạt, tùy thuộc vào cách người chơi quy ước. Tuy nhiên, cách chơi phổ biến nhất diễn ra như sau:

1. Bắt đầu: Một người (gọi là “người điều khiển”) cầm chiếc “đông tây nam bắc” trên các ngón tay và sẵn sàng di chuyển. Một người chơi khác (gọi là “người chọn”) sẽ bắt đầu.
2. Chọn ở lớp ngoài: Người chọn được yêu cầu chọn một từ hoặc số (tùy thuộc vào cái bạn đã viết) trên 4 ô ở mặt ngoài. Ví dụ, họ chọn “Đông”.
3. Di chuyển “đông tây nam bắc”: Người điều khiển sẽ di chuyển chiếc “đông tây nam bắc” bằng cách đóng mở các ngón tay. Nếu người chọn chọn một từ có số chữ cái chẵn (ví dụ: “Đông” có 4 chữ cái), người điều khiển sẽ di chuyển 4 lần (mở ra rồi đóng vào là một lần di chuyển). Nếu từ đó có số chữ cái lẻ, họ sẽ di chuyển số lần tương ứng. Tương tự, nếu người chơi chọn một số (ví dụ số 3), người điều khiển sẽ di chuyển 3 lần. Mỗi lần di chuyển, chiếc “đông tây nam bắc” sẽ mở ra ở một hướng khác nhau (ví dụ: mở theo chiều dọc rồi đóng lại, sau đó mở theo chiều ngang rồi đóng lại).
4. Chọn ở lớp giữa: Sau khi di chuyển đủ số lần, chiếc “đông tây nam bắc” dừng lại ở một trạng thái mở ra một nửa. Người chọn nhìn vào 4 ô hiện ra ở lớp giữa và chọn một con số trong số đó (trừ những số đã được che đi bởi nếp gấp). Ví dụ, họ chọn số 7.
5. Di chuyển lần 2 (tùy chọn): Có thể lặp lại bước 3: người điều khiển di chuyển chiếc “đông tây nam bắc” số lần bằng con số vừa chọn (ví dụ 7 lần).
6. Chọn lần cuối và khám phá: Sau khi di chuyển lần 2 (hoặc ngay sau bước 4 nếu bỏ qua bước 5), chiếc “đông tây nam bắc” lại dừng lại ở trạng thái mở ra một nửa, hiển thị 4 ô số khác. Người chọn lại chọn MỘT con số trong số 4 con số đang hiển thị.
7. Tiết lộ bí mật: Người điều khiển mở hoàn toàn ô giấy có con số mà người chọn vừa chọn lần cuối cùng. Nội dung được viết bên dưới ô số đó chính là “kết quả” của người chơi (lời tiên tri, thử thách, câu trả lời…).

Trò chơi cứ thế tiếp diễn, người chơi khác lại đóng vai trò người chọn. Rất đơn giản nhưng lại mang tính tương tác và hồi hộp cao!

Tại sao “đông tây nam bắc” lại được yêu thích đến vậy? Nó chỉ là một trò chơi giấy?

Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao một trò chơi đơn giản chỉ bằng giấy lại có sức hút mãnh liệt, đi cùng với ký ức tuổi thơ của nhiều thế hệ không? “Đông tây nam bắc” không chỉ là việc gấp giấy hay đọc “bói” vu vơ. Sức hấp dẫn của nó nằm ở nhiều khía cạnh:

• Sự đơn giản và dễ tiếp cận: Chỉ cần một tờ giấy là có thể chơi được ngay, không cần dụng cụ phức tạp hay không gian rộng lớn.
• Tính tương tác cao: Đây là trò chơi cần ít nhất hai người, thúc đẩy giao tiếp, trò chuyện và cười đùa giữa những người chơi. Nó tạo ra sự kết nối, đặc biệt là giữa trẻ em.
• Kích thích sự sáng tạo: Từ việc chọn giấy màu, trang trí bên ngoài, đến việc nghĩ ra những nội dung “độc đáo” bên trong, trò chơi này khuyến khích người chơi sử dụng trí tưởng tượng của mình.
• Yếu tố bất ngờ và hồi hộp: Người chơi không biết trước mình sẽ nhận được “kết quả” gì, tạo cảm giác tò mò và thú vị sau mỗi lượt chơi. Cái cảm giác hồi hộp chờ đợi lời “tiên tri” hay thử thách khiến trò chơi luôn tươi mới.
• Gợi nhớ ký ức: Đối với người lớn, nhìn thấy hay tự tay gấp lại chiếc “đông tây nam bắc” là một cách tuyệt vời để trở về tuổi thơ, sống lại những khoảnh khắc vô tư, hồn nhiên.
• Tính giáo dục (không chủ đích): Trò chơi giúp trẻ rèn luyện sự khéo léo của đôi tay khi gấp giấy, khả năng đọc và viết (khi điền nội dung), khả năng tính toán đơn giản (khi đếm số lần di chuyển), và kỹ năng xã hội (khi chơi cùng bạn bè).

Đúng vậy, “đông tây nam bắc” chỉ là một trò chơi giấy, nhưng giá trị mà nó mang lại (kết nối, sáng tạo, niềm vui đơn giản, và ký ức) thì không hề nhỏ chút nào.

Có những biến thể sáng tạo nào của “đông tây nam bắc”?

Đừng giới hạn chiếc “đông tây nam bắc” của bạn chỉ với những màu sắc và con số cơ bản! Bạn hoàn toàn có thể biến tấu trò chơi này để nó trở nên độc đáo và phù hợp hơn với nhiều chủ đề khác nhau.

Dưới đây là một vài ý tưởng sáng tạo:

• “Đông tây nam bắc” theo chủ đề:
  • Chủ đề động vật: Mặt ngoài viết tên các loài vật, bên trong là sự thật thú vị về loài vật đó hoặc thử thách bắt chước tiếng/hành động của chúng.
  • Chủ đề siêu anh hùng/nhân vật hoạt hình: Mặt ngoài là tên các nhân vật, bên trong là sức mạnh đặc biệt hoặc câu nói nổi tiếng của họ, hoặc thử thách đóng vai nhân vật đó.
  • Chủ đề học tập: Mặt ngoài là các môn học (Toán, Văn, Anh, Lý…), bên trong là một câu hỏi trắc nghiệm hoặc một bài tập nhỏ liên quan đến môn đó. Đây là cách gấp đông tây nam bắc kết hợp học mà chơi rất hiệu quả.
  • Chủ đề ẩm thực: Mặt ngoài là tên món ăn, bên trong là công thức đơn giản hoặc thử thách kể tên 5 nguyên liệu của món đó.
  • Chủ đề du lịch: Mặt ngoài là tên quốc gia/thành phố, bên trong là một sự thật thú vị về địa điểm đó hoặc thử thách nói một câu bằng ngôn ngữ của họ.
• “Đông tây nam bắc” thử thách: Toàn bộ 8 ô bên trong đều là những thử thách khó hơn (ví dụ: hát cả bài, nhảy một điệu, kể một câu chuyện dài…).
• “Đông tây nam bắc” lời khen: Toàn bộ 8 ô bên trong đều là những lời khen ngợi (ví dụ: “Bạn rất tốt bụng”, “Bạn có nụ cười thật tươi”, “Hôm nay bạn trông thật tuyệt”…). Trò này rất phù hợp để chơi trong gia đình hoặc lớp học để tăng sự gắn kết tích cực.
• “Đông tây nam bắc” câu chuyện: Mỗi ô bên trong là một đoạn tiếp theo của một câu chuyện. Người chơi lần lượt chọn và đọc để tạo thành một câu chuyện ngẫu hứng.
• Trang trí sáng tạo: Sử dụng giấy họa tiết, vẽ thêm hình ảnh ngộ nghĩnh lên các ô, dùng sticker để trang trí…

Sự sáng tạo là không giới hạn! Hãy thử những ý tưởng mới mẻ để chiếc “đông tây nam bắc” của bạn không chỉ là một trò chơi mà còn là một tác phẩm nghệ thuật nhỏ mang đậm dấu ấn cá nhân.

Mẹo gấp “đông tây nam bắc” đẹp, phẳng phiu và bền hơn

Mặc dù việc gấp “đông tây nam bắc” khá đơn giản, nhưng để chiếc “đông tây nam bắc” trông thật đẹp mắt, các nếp gấp sắc sảo và bền hơn để chơi được lâu, bạn có thể áp dụng một vài mẹo nhỏ sau:

• Chọn loại giấy phù hợp: Giấy không quá dày cũng không quá mỏng là tốt nhất. Giấy in thông thường (70-80 gsm) hoặc giấy màu thủ công có định lượng tương tự là lựa chọn tuyệt vời. Giấy báo hoặc giấy tập quá mỏng sẽ dễ rách, trong khi giấy bìa cứng sẽ khó gấp và không tạo được độ đàn hồi cần thiết khi chơi.
• Miết kỹ các nếp gấp: Sau mỗi bước gấp, hãy dùng ngón tay (hoặc sống móng tay, hay thậm chí là một chiếc thước kẻ) miết thật mạnh và kỹ lên nếp gấp. Nếp gấp càng sắc thì hình dạng cuối cùng càng đẹp và các “cánh” của “đông tây nam bắc” sẽ dễ mở/đóng hơn khi chơi.
• Căn chỉnh chính xác: Cố gắng căn chỉnh các góc và cạnh giấy thật chính xác khi gấp. Việc này giúp các ô vuông/chữ nhật được đều nhau, từ đó tạo nên một chiếc “đông tây nam bắc” cân đối và hoạt động trơn tru.
• Không vội vàng: Dành thời gian cho từng bước. Đừng cố gấp quá nhanh, đặc biệt là khi mới bắt đầu.
• Gấp trên bề mặt phẳng: Luôn thực hiện các thao tác gấp trên một bề mặt phẳng và cứng như bàn học, sàn nhà sạch sẽ. Điều này giúp bạn miết nếp gấp dễ dàng và chính xác hơn.
• Cẩn thận khi luồn ngón tay: Khi hoàn thành và luồn ngón tay vào để tạo hình, hãy nhẹ nhàng và từ từ mở các “túi” giấy ra. Nếu làm mạnh tay, giấy có thể bị rách hoặc biến dạng.

Áp dụng những mẹo nhỏ này sẽ giúp bạn tạo ra những chiếc “đông tây nam bắc” không chỉ dùng để chơi mà còn trông rất “chuyên nghiệp” nữa đấy!

“Đông tây nam bắc” có ý nghĩa giáo dục gì cho trẻ nhỏ?

Nhìn bề ngoài, “đông tây nam bắc” có vẻ chỉ là một trò chơi giải trí đơn thuần. Tuy nhiên, ẩn chứa trong đó là nhiều lợi ích giáo dục đáng ngạc nhiên, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ:

• Phát triển kỹ năng vận động tinh: Việc gấp giấy đòi hỏi sự khéo léo và phối hợp giữa các ngón tay và bàn tay. Đây là cách tuyệt vời để trẻ rèn luyện kỹ năng vận động tinh, rất quan trọng cho việc học viết và các hoạt động cần sự tỉ mỉ sau này.
• Rèn luyện khả năng tập trung và làm theo hướng dẫn: Để gấp thành công, trẻ cần chú ý quan sát và làm theo đúng từng bước hướng dẫn. Điều này giúp cải thiện khả năng tập trung và làm theo chỉ dẫn, một kỹ năng cần thiết trong học tập.
• Kích thích tư duy logic và không gian: Hiểu được cách các nếp gấp tạo ra hình dạng mới và cách các ô được ẩn hiện giúp trẻ phát triển tư duy logic và nhận thức về không gian, hình học một cách trực quan.
• Khuyến khích đọc và viết: Khi điền nội dung vào các ô, trẻ có cơ hội thực hành việc viết chữ, viết số. Khi chơi, trẻ cần đọc nội dung trong các ô. Điều này biến việc học đọc và viết thành một hoạt động vui vẻ, không gò bó.
• Phát triển kỹ năng giao tiếp và xã hội: Trò chơi đòi hỏi sự tương tác giữa ít nhất hai người. Trẻ học cách giao tiếp, lắng nghe, chờ đến lượt mình và phản ứng với kết quả. Đây là nền tảng quan trọng cho việc phát triển kỹ năng xã hội.
• Nuôi dưỡng trí tưởng tượng và sáng tạo: Việc nghĩ ra nội dung để điền vào các ô giúp trẻ phát huy tối đa trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của mình.
• Học cách đối diện với sự ngẫu nhiên: Trò chơi có yếu tố may rủi, giúp trẻ học cách chấp nhận kết quả, dù đó là điều mình thích hay không thích (một “bí mật” vui hay một thử thách “khó nhằn”).

Như vậy, “đông tây nam bắc” không chỉ là một trò chơi giải trí đơn thuần mà còn là một công cụ giáo dục hiệu quả, giúp trẻ phát triển toàn diện nhiều kỹ năng quan trọng một cách tự nhiên và vui vẻ.

Lịch sử hay nguồn gốc của trò chơi “đông tây nam bắc” là gì?

Nhiều người tò mò không biết liệu trò chơi “đông tây nam bắc” có phải là một trò chơi dân gian truyền thống của Việt Nam hay không, hay nó đến từ đâu.

Thực tế, như đã đề cập ngắn gọn ở trên, trò chơi này có hình thức và cách chơi rất giống với trò “cootie catcher” (còn được biết đến với các tên khác như paper fortune teller, salt cellar, whirlybird) rất phổ biến ở các nước nói tiếng Anh, đặc biệt là Bắc Mỹ. Hình thức gấp giấy và cách sử dụng ngón tay để điều khiển nó là gần như y hệt.

Lịch sử chính xác của “cootie catcher” không hoàn toàn rõ ràng, nhưng những ghi chép sớm nhất về các vật thể gấp giấy tương tự xuất hiện ở châu Âu và Bắc Mỹ vào cuối thế kỷ 19 hoặc đầu thế kỷ 20, ban đầu có thể không được dùng làm “bói” mà là để đựng muối hoặc các vật dụng nhỏ. Mãi sau này, vào khoảng giữa thế kỷ 20, nó mới trở nên phổ biến như một trò chơi giải trí cho trẻ em, đặc biệt là dùng để “bói” hoặc đưa ra thử thách.

Khi trò chơi này du nhập vào Việt Nam (không rõ chính xác vào thời điểm nào và bằng cách nào), nó đã được “Việt hóa” tên gọi thành “đông tây nam bắc”, có thể là dựa trên việc người ta thường viết bốn từ này vào bốn ô ở mặt ngoài. Nội dung bên trong cũng được thay đổi để phù hợp với văn hóa và ngôn ngữ Việt Nam.

Hình ảnh minh họa trò chơi cootie catcher, nguồn gốc của đông tây nam bắc

Vì vậy, mặc dù “đông tây nam bắc” là tên gọi rất quen thuộc và gắn bó sâu sắc với tuổi thơ Việt, hình thức gấp và chơi của nó có nguồn gốc từ một trò chơi quốc tế. Tuy nhiên, cách người Việt Nam đón nhận, đặt tên và sáng tạo nội dung bên trong đã biến nó thành một nét văn hóa đặc trưng, một phần không thể thiếu trong kho tàng trò chơi của trẻ em Việt Nam. Nó là minh chứng cho sự giao thoa văn hóa và khả năng biến tấu sáng tạo của con người. Dù nguồn gốc từ đâu, điều quan trọng là nó đã mang lại biết bao niềm vui và ký ức đẹp cho nhiều thế hệ.

Những lưu ý khi tự sáng tạo nội dung cho “đông tây nam bắc”

Việc tự sáng tạo nội dung cho chiếc “đông tây nam bắc” là phần thú vị nhất, nhưng cũng cần một vài lưu ý nhỏ để trò chơi luôn vui vẻ và tích cực:

• Phù hợp với lứa tuổi người chơi: Đảm bảo nội dung bạn viết là phù hợp với lứa tuổi của những người sẽ chơi cùng. Tránh những câu hỏi quá riêng tư, những thử thách nguy hiểm hoặc những lời “tiên tri” có thể gây buồn lòng.
• Tính đa dạng: Cố gắng viết 8 nội dung khác nhau ở lớp trong cùng. Đừng lặp lại hoặc viết những thứ quá giống nhau. Sự đa dạng sẽ làm tăng yếu tố bất ngờ và giữ cho trò chơi luôn hấp dẫn.
• Cân bằng giữa “tốt” và “xấu” (nếu là bói vui): Nếu bạn dùng làm “bói vui”, hãy cân bằng giữa những kết quả tích cực (“Bạn sẽ gặp may”, “Hôm nay là ngày tốt”) và những kết quả hài hước, hơi “tiêu cực” một chút (“Cẩn thận mất đồ”, “Bị phạt nhảy cò cò”). Tuy nhiên, hãy giữ cho những kết quả tiêu cực ở mức độ nhẹ nhàng, chỉ mang tính giải trí.
• Rõ ràng và dễ đọc: Viết chữ to, rõ ràng, sử dụng màu sắc nổi bật (nếu có) để người chơi dễ dàng đọc được nội dung khi mở ra.
• Khuyến khích sự tham gia: Khi chơi, người điều khiển có thể đặt câu hỏi hoặc gợi mở để người chọn cảm thấy được tham gia nhiều hơn vào quá trình. Ví dụ: “Bạn muốn chọn màu gì?”, “Trong những số này, số nào làm bạn tò mò nhất?”.
• Chấp nhận kết quả: Dù là bói vui hay thử thách, hãy khuyến khích mọi người chấp nhận kết quả một cách vui vẻ và không quá coi trọng tính đúng sai. Mục đích chính là để giải trí và tạo tiếng cười.

Bằng cách lưu ý những điều này, bạn sẽ tạo ra những chiếc “đông tây nam bắc” không chỉ độc đáo về hình thức mà còn mang lại những trải nghiệm chơi game tích cực và đáng nhớ.

“Đông tây nam bắc” trong bối cảnh hiện đại: Liệu còn sức hút?

Trong thời đại công nghệ phát triển như vũ bão, khi trẻ em có vô vàn lựa chọn giải trí từ trò chơi điện tử, ứng dụng di động, đến video trên mạng xã hội, liệu một trò chơi giấy đơn giản như “đông tây nam bắc” còn giữ được sức hút của nó?

Câu trả lời là có, và sức hút đó nằm ở chính sự đơn giản, “phi kỹ thuật số” của nó. Giữa một thế giới ảo đầy phức tạp và tốc độ, “đông tây nam bắc” mang đến một hơi thở mộc mạc, chân thực và kết nối con người theo một cách rất truyền thống.

• Đối với trẻ em: Nó là một hoạt động thủ công thú vị, giúp trẻ rời xa màn hình thiết bị điện tử, rèn luyện đôi tay và tương tác trực tiếp với bạn bè. Cái cảm giác tự tay tạo ra món đồ chơi, tự nghĩ ra luật chơi và nội dung mang lại niềm vui rất khác so với việc chỉ bấm nút trên màn hình. Nó khuyến khích sự sáng tạo, giao tiếp bằng lời nói và chơi cùng nhau trong không gian thực.
• Đối với phụ huynh: “Đông tây nam bắc” là một công cụ tuyệt vời để kết nối với con cái. Cùng nhau gấp giấy, cùng nhau nghĩ ra nội dung, cùng nhau chơi đùa là những khoảnh khắc quý giá, tạo nên những kỷ niệm đẹp. Nó cũng là cách để phụ huynh giới thiệu với con về những trò chơi tuổi thơ của mình, bắc cầu thế hệ.
• Trong môi trường giáo dục: Nhiều giáo viên sử dụng “đông tây nam bắc” như một công cụ dạy học sáng tạo, như đã đề cập ở phần ý nghĩa giáo dục. Nó làm cho bài học trở nên sinh động và tương tác hơn.
• Là món quà nhỏ ý nghĩa: Tự tay làm một chiếc “đông tây nam bắc” với những lời nhắn nhủ đặc biệt bên trong có thể là một món quà nhỏ nhưng chứa đựng rất nhiều tình cảm dành cho bạn bè hoặc người thân.

Dù không còn phổ biến “đại trà” như thời mà các lựa chọn giải trí còn hạn chế, “đông tây nam bắc” vẫn tồn tại như một nét văn hóa, một ký ức đẹp và một hoạt động ý nghĩa. Nó chứng minh rằng, đôi khi, những niềm vui đơn giản, những kết nối chân thực mới là thứ có giá trị bền vững nhất. Cách gấp đông tây nam bắc vẫn được tìm kiếm và chia sẻ, không chỉ bởi những người muốn hồi tưởng, mà còn bởi những người trẻ muốn khám phá và trải nghiệm những giá trị xưa cũ.

Kết bài: Tự tay gấp “đông tây nam bắc” – Tái hiện tuổi thơ, vun đắp niềm vui

Vậy là chúng ta đã cùng nhau khám phá chi tiết cách gấp đông tây nam bắc, từ những bước chuẩn bị đơn giản, quy trình gấp giấy tỉ mỉ, cách điền nội dung sáng tạo, luật chơi cơ bản, cho đến những giá trị ý nghĩa mà trò chơi này mang lại. Hóa ra, chiếc “đông tây nam bắc” bé nhỏ không chỉ là một món đồ chơi giấy, mà còn là cầu nối đến những ký ức ngọt ngào, là công cụ tuyệt vời để rèn luyện sự khéo léo, trí tưởng tượng và vun đắp những khoảnh khắc vui vẻ, kết nối giữa mọi người.

Dù bạn muốn tự tay gấp một chiếc để ôn lại tuổi thơ, làm một món quà nhỏ ý nghĩa, hay hướng dẫn con cháu mình cách làm để chúng có thêm một hoạt động giải trí lành mạnh và bổ ích, hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn tất cả những thông tin cần thiết. Đừng ngần ngại lấy một tờ giấy, làm theo hướng dẫn và cảm nhận niềm vui giản dị từ việc tạo ra và chơi với chiếc “đông tây nam bắc” do chính tay mình làm ra. Chắc chắn, tiếng cười và những khoảnh khắc đáng nhớ sẽ đến thật tự nhiên.