Cách Tính Bậc Cầu Thang Chuẩn Xác Theo Công Thức Và Phong Thủy, Kích Thước Các Bộ Phận Khác

Khi xây nhà hay cải tạo không gian sống, cầu thang không chỉ là lối đi kết nối các tầng mà còn là một điểm nhấn kiến trúc quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự tiện nghi, an toàn, thậm chí là tài lộc và sức khỏe của gia đình. Một trong những bước đầu tiên và quan trọng nhất để có được chiếc cầu thang ưng ý chính là Cách Tính Bậc Cầu Thang sao cho chuẩn xác. Nghe có vẻ đơn giản, nhưng thực tế việc tính toán này đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa các nguyên tắc kỹ thuật, tiêu chuẩn xây dựng và cả những yếu tố phong thủy truyền thống. Đừng lo lắng, bài viết này sẽ cùng bạn đi sâu vào từng khía cạnh, biến việc tính toán trở nên dễ hiểu và áp dụng được ngay cho ngôi nhà của mình.

Tại sao việc tính toán bậc cầu thang lại quan trọng đến thế?

Bạn có bao giờ cảm thấy mệt mỏi, hụt hơi khi bước lên một chiếc cầu thang có bậc quá cao, hay cảm giác chênh vênh, dễ vấp ngã trên bậc thang quá hẹp không? Đó chính là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy việc tính toán kích thước và số bậc cầu thang không chỉ là vấn đề của những con số khô khan. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm sử dụng hàng ngày của mỗi thành viên trong gia đình.

Ảnh hưởng đến sự an toàn như thế nào?

An toàn là yếu tố hàng đầu khi thiết kế và thi công cầu thang. Một bậc thang có chiều cao không đồng đều giữa các bậc, hoặc chiều rộng mặt bậc không đủ lớn có thể dễ dàng khiến người đi bị trượt chân, vấp ngã, đặc biệt nguy hiểm cho người già và trẻ nhỏ. Việc tính toán đúng giúp đảm bảo mỗi bước đi đều chắc chắn, giảm thiểu tối đa rủi ro tai nạn.

Có liên quan gì đến phong thủy và tài lộc không?

Trong quan niệm Á Đông, cầu thang được ví như “xương sống” của ngôi nhà, là nơi luân chuyển năng lượng, kết nối sinh khí giữa các tầng. Số bậc cầu thang thường được tính toán dựa trên vòng luân hồi “Sinh – Lão – Bệnh – Tử” với mong muốn bậc cuối cùng sẽ rơi vào cung “Sinh”, mang lại may mắn, sức khỏe, tài lộc cho gia chủ. Bỏ qua yếu tố này đôi khi khiến gia chủ cảm thấy không yên tâm về mặt tinh thần, dù cầu thang vẫn đảm bảo kỹ thuật. Việc hiểu và áp dụng cách tính bậc cầu thang theo phong thủy là một nét văn hóa đẹp, giúp ngôi nhà thêm phần trọn vẹn cả về vật chất lẫn tinh thần.

Tiết kiệm diện tích và chi phí ra sao?

Tính toán chính xác giúp bạn tận dụng tối đa không gian. Một thiết kế cầu thang hợp lý sẽ không chiếm quá nhiều diện tích quý giá, đặc biệt quan trọng với những ngôi nhà phố có mặt tiền hẹp. Đồng thời, việc lên kế hoạch chi tiết ngay từ đầu cũng giúp dự trù vật liệu chính xác hơn, tránh lãng phí không cần thiết trong quá trình thi công, từ đó tiết kiệm đáng kể chi phí xây dựng.

Công thức “chuẩn” để tính số bậc cầu thang là gì?

Đằng sau mỗi chiếc cầu thang là những con số được tính toán tỉ mỉ. Công thức cơ bản để xác định số bậc cầu thang không quá phức tạp, nhưng đòi hỏi bạn phải đo đạc chính xác và hiểu rõ các thông số tiêu chuẩn.

Bước 1: Xác định chiều cao tổng cộng của cầu thang?

Đây là thông số đầu tiên và quan trọng nhất bạn cần có. Chiều cao tổng cộng của cầu thang chính là khoảng cách thẳng đứng từ mặt sàn tầng dưới (nơi bắt đầu bậc thang đầu tiên) đến mặt sàn tầng trên (nơi kết thúc bậc thang cuối cùng).
Để đo đạc chính xác, bạn cần xác định cốt sàn hoàn thiện của cả hai tầng. Sử dụng thước dây hoặc thước laser để đo khoảng cách vuông góc giữa hai mặt sàn này. Giả sử chiều cao này là H (đơn vị mét hoặc milimét).

Bước 2: Chọn chiều cao cổ bậc (chiều cao mỗi bậc) tiêu chuẩn?

Chiều cao cổ bậc (hay còn gọi là độ cao bậc) là khoảng cách thẳng đứng giữa mặt trên của hai bậc thang liên tiếp. Việc chọn chiều cao cổ bậc phù hợp rất quan trọng đối với sự thoải mái và an toàn khi di chuyển.
Theo Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam (TCVN) và kinh nghiệm thực tế, chiều cao cổ bậc phổ biến cho nhà ở dân dụng thường dao động trong khoảng 15 cm đến 18 cm.

• Chiều cao 15-16 cm tạo cảm giác đi lại rất thoải mái, phù hợp với gia đình có người già, trẻ nhỏ hoặc nhà có chiều cao tầng lớn.
• Chiều cao 17-18 cm là phổ biến nhất, cân bằng giữa sự thoải mái và tiết kiệm diện tích.
• Tránh chọn cổ bậc cao hơn 18 cm trong nhà ở dân dụng vì sẽ gây mỏi chân và nguy hiểm. Đối với công trình công cộng hoặc nơi ít sử dụng, có thể cho phép cổ bậc cao hơn nhưng cần tuân thủ tiêu chuẩn riêng.
  Hãy chọn một con số trong khoảng tiêu chuẩn này làm chiều cao cổ bậc dự kiến (ký hiệu là h, đơn vị cm).

Bước 3: Áp dụng công thức tính số bậc?

Sau khi có chiều cao tổng cộng (H, đổi sang cm) và chiều cao cổ bậc dự kiến (h, cm), bạn có thể tính số bậc cầu thang (N) bằng công thức đơn giản sau:

N = H / h

Ví dụ: Nếu chiều cao tầng là 3.0 mét (tức 300 cm) và bạn chọn chiều cao cổ bậc là 16 cm, số bậc sơ bộ sẽ là:
N = 300 cm / 16 cm = 18.75 bậc

À, bạn thấy con số “0.75” có làm bạn băn khoăn không? Chính xác! Số bậc cầu thang phải là số nguyên. Điều này có nghĩa là kết quả tính toán ban đầu thường sẽ là một con số thập phân. Chúng ta cần làm tròn con số này để có số bậc thực tế.

Làm tròn số bậc:
Thông thường, bạn sẽ làm tròn số bậc lên hoặc xuống đến số nguyên gần nhất. Tuy nhiên, điều quan trọng là sau khi làm tròn, bạn phải tính toán lại chiều cao cổ bậc thực tế để đảm bảo tất cả các bậc có chiều cao đồng đều như nhau.

• Nếu làm tròn xuống: N = 18 bậc. Khi đó, chiều cao cổ bậc thực tế sẽ là: h_thực tế = H / N = 300 cm / 18 bậc = 16.67 cm. (Nằm trong khoảng 15-18 cm, chấp nhận được)
• Nếu làm tròn lên: N = 19 bậc. Khi đó, chiều cao cổ bậc thực tế sẽ là: h_thực tế = H / N = 300 cm / 19 bậc ≈ 15.79 cm. (Nằm trong khoảng 15-18 cm, chấp nhận được)

Vậy chọn 18 hay 19 bậc? Đây là lúc bạn cần cân nhắc thêm các yếu tố khác như phong thủy (sẽ nói rõ hơn ở phần sau) và kích thước các bộ phận khác của cầu thang. Quan trọng nhất là đảm bảo chiều cao cổ bậc thực tế sau khi làm tròn số bậc vẫn nằm trong khoảng tiêu chuẩn an toàn và thoải mái (thường là 15-18 cm).

Lưu ý quan trọng: Bậc thang cuối cùng tính theo công thức này thực chất là mặt sàn tầng trên. Nghĩa là nếu bạn tính ra N bậc, thì bạn sẽ cần xây N-1 bậc riêng lẻ, và mặt sàn tầng trên đóng vai trò là bậc thứ N. Tuy nhiên, trong cách nói thông thường và tính toán phong thủy, người ta vẫn đếm đủ N bậc.

Kích thước các bộ phận khác của cầu thang thì sao?

Tính được số bậc và chiều cao cổ bậc là bước đầu tiên. Để có một chiếc cầu thang hoàn chỉnh và tiện dụng, bạn còn cần quan tâm đến nhiều kích thước khác nữa.

Chiều rộng mặt bậc bao nhiêu là thoải mái?

Chiều rộng mặt bậc (hay còn gọi là độ rộng mặt bậc) là khoảng cách nằm ngang từ mép bậc này đến mặt đứng của bậc phía trên nó. Kích thước này quyết định độ “ăn chân” khi bước đi.
Theo tiêu chuẩn, chiều rộng mặt bậc cho nhà ở dân dụng thường nằm trong khoảng 25 cm đến 30 cm.

• Mặt bậc rộng 25-26 cm phù hợp với không gian hẹp, giúp tiết kiệm diện tích cho bản thang.
• Mặt bậc rộng 27-30 cm mang lại cảm giác đi lại rất thoải mái, bước chân vững vàng.
• Tránh làm mặt bậc quá hẹp (dưới 25 cm) vì dễ gây vấp ngã, hoặc quá rộng (trên 30 cm) vì sẽ làm bước chân bị với, gây mỏi và tốn diện tích bản thang.

Mối liên hệ giữa chiều cao cổ bậc và chiều rộng mặt bậc:
Có một công thức kinh nghiệm thường được áp dụng để kiểm tra sự hài hòa giữa chiều cao cổ bậc (h) và chiều rộng mặt bậc (w):
2h + w = 60 cm (đến 65 cm)
Công thức này dựa trên chiều dài bước đi trung bình của người Việt Nam. Khi tổng của hai lần chiều cao cổ bậc và chiều rộng mặt bậc nằm trong khoảng 60-65 cm, bạn sẽ cảm thấy đi lại trên cầu thang rất thoải mái, nhịp bước tự nhiên.
Ví dụ: Nếu bạn chọn h = 16 cm, thì w nên khoảng: 60 – 216 = 28 cm hoặc 65 – 216 = 33 cm. Chọn w trong khoảng 28-30 cm là lý tưởng. Nếu bạn chọn h = 18 cm, thì w nên khoảng: 60 – 218 = 24 cm hoặc 65 – 218 = 29 cm. Chọn w trong khoảng 25-27 cm là hợp lý.

Độ dốc cầu thang lý tưởng là bao nhiêu?

Độ dốc (hay góc nghiêng) của cầu thang là góc tạo bởi bản thang và mặt phẳng nằm ngang. Độ dốc liên quan trực tiếp đến chiều cao cổ bậc và chiều rộng mặt bậc.
Độ dốc lý tưởng cho nhà ở dân dụng thường nằm trong khoảng 30 độ đến 35 độ.

• Độ dốc thấp hơn (khoảng 25-30 độ) mang lại cảm giác đi lại thoải mái hơn, phù hợp với gia đình có người già, trẻ nhỏ, nhưng sẽ tốn nhiều diện tích hơn cho bản thang.
• Độ dốc cao hơn (khoảng 35-40 độ) giúp tiết kiệm diện tích nhưng đi lại sẽ mỏi chân hơn.
• Độ dốc quá lớn (trên 40 độ) được coi là nguy hiểm và chỉ dùng cho thang gác xép hoặc thang phục vụ.

Bạn có thể tính độ dốc dựa trên chiều cao cổ bậc (h) và chiều rộng mặt bậc (w) bằng công thức lượng giác:
tan(độ dốc) = h / w
Sau đó sử dụng hàm arctan để tìm góc. Tuy nhiên, trong thực tế, việc kiểm tra công thức 2h + w = 60-65 cm thường dễ dàng hơn và đảm bảo sự hài hòa về độ dốc một cách tự nhiên.

Chiếu nghỉ cầu thang cần thiết khi nào và tính thế nào?

Chiếu nghỉ là một mặt phẳng rộng, nằm giữa các nhịp thang, dùng để nghỉ chân khi đi lên hoặc xuống cầu thang dài. Chiếu nghỉ giúp ngắt quãng nhịp đi, giảm mỏi mệt và tăng tính an toàn.

• Khi nào cần chiếu nghỉ? Theo tiêu chuẩn, nếu cầu thang có số bậc liên tục vượt quá 11-12 bậc, bạn nên bố trí chiếu nghỉ. Đối với nhà có người già, trẻ nhỏ hoặc người có vấn đề về sức khỏe, có thể xem xét bố trí chiếu nghỉ ngay cả khi số bậc ít hơn 11.
• Vị trí chiếu nghỉ: Chiếu nghỉ thường được đặt ở vị trí khoảng giữa cầu thang. Số bậc từ mặt sàn tầng dưới lên đến chiếu nghỉ và từ chiếu nghỉ lên mặt sàn tầng trên nên tương đối bằng nhau (nếu tổng số bậc là số chẵn) hoặc chênh lệch không đáng kể. Quan trọng là bậc cuối cùng trước chiếu nghỉ và bậc đầu tiên sau chiếu nghỉ phải có chiều cao cổ bậc giống hệt các bậc khác trên cùng một nhịp thang.
• Kích thước chiếu nghỉ: Chiều rộng tối thiểu của chiếu nghỉ không được nhỏ hơn chiều rộng bản thang. Chiều dài của chiếu nghỉ tối thiểu phải bằng chiều rộng bản thang, lý tưởng nhất là khoảng 1.5 lần chiều rộng bản thang để đủ không gian cho 1-2 người đứng nghỉ thoải mái.

Ví dụ: Nếu tổng chiều cao tầng 3.5 mét (350 cm), bạn chọn cổ bậc 17.5 cm.
Số bậc sơ bộ = 350 / 17.5 = 20 bậc.
20 bậc liên tục là khá dài, nên cần bố trí chiếu nghỉ.
Bạn có thể chia thành 2 nhịp, mỗi nhịp 10 bậc. Chiếu nghỉ sẽ nằm sau bậc thứ 10.
Số bậc từ tầng dưới lên chiếu nghỉ là 10 bậc.
Số bậc từ chiếu nghỉ lên tầng trên là 10 bậc.
Tổng cộng vẫn là 20 bậc. Vị trí chiếu nghỉ nằm ở độ cao 10 * 17.5 cm = 175 cm so với mặt sàn tầng dưới.

Chiều cao lan can và tay vịn an toàn là bao nhiêu?

Lan can và tay vịn là bộ phận không thể thiếu để đảm bảo an toàn khi sử dụng cầu thang.

• Chiều cao lan can: Chiều cao tối thiểu của lan can cầu thang tính từ mặt bậc lên đến đỉnh tay vịn thường là 90 cm. Đối với nhà có trẻ nhỏ, nên làm lan can cao hơn một chút, khoảng 1 mét, hoặc có các thanh chắn dọc/ngang với khoảng cách hẹp để tránh trẻ bị kẹt đầu hoặc leo trèo nguy hiểm.
• Tay vịn: Tay vịn cần chắc chắn, bề mặt nhẵn nhụi, dễ cầm nắm. Kích thước tiết diện tay vịn vừa tay người lớn (thường khoảng 4-6 cm). Tay vịn nên được lắp đặt liên tục dọc theo toàn bộ chiều dài cầu thang và chiếu nghỉ.

Tính số bậc cầu thang theo phong thủy “Sinh – Lão – Bệnh – Tử”?

Bên cạnh các yếu tố kỹ thuật, việc tính số bậc cầu thang theo phong thủy là một nét văn hóa đặc trưng trong xây dựng nhà ở Việt Nam. Quy tắc phổ biến nhất là dựa vào vòng tuần hoàn “Sinh – Lão – Bệnh – Tử”.

Quy tắc đếm bậc theo vòng luân hồi là gì?

Vòng luân hồi “Sinh – Lão – Bệnh – Tử” lặp lại theo chu kỳ 4. Khi đếm số bậc cầu thang bắt đầu từ 1, các bậc sẽ lần lượt rơi vào các cung:

• Bậc 1: Sinh
• Bậc 2: Lão
• Bậc 3: Bệnh
• Bậc 4: Tử
• Bậc 5: Sinh
• Bậc 6: Lão
• … và cứ tiếp tục như vậy.

Quan niệm phong thủy cho rằng bậc cuối cùng của cầu thang (bậc kết nối với mặt sàn tầng trên) nên rơi vào cung “Sinh” để mang lại khởi đầu tốt đẹp, sức khỏe dồi dào, tài lộc hanh thông cho gia chủ.

Làm sao để có số bậc rơi vào cung “Sinh”?

Để bậc cuối cùng rơi vào cung “Sinh”, tổng số bậc cầu thang (N) khi chia cho 4 phải có số dư là 1.
N mod 4 = 1
Hoặc nói cách khác, N phải có dạng 4n + 1, trong đó n là một số nguyên dương (n = 4, 5, 6…).
Các số bậc rơi vào cung “Sinh” là: 5, 9, 13, 17, 21, 25, 29, 33, …

Áp dụng vào cách tính bậc cầu thang thực tế:
Quay lại ví dụ trước, chiều cao tầng H = 300 cm, bạn chọn cổ bậc dự kiến h = 16 cm. Số bậc sơ bộ là 18.75.

• Nếu làm tròn xuống 18 bậc: 18 mod 4 = 2. Rơi vào cung “Lão”.
• Nếu làm tròn lên 19 bậc: 19 mod 4 = 3. Rơi vào cung “Bệnh”.

Trong trường hợp này, cả 18 và 19 bậc đều không rơi vào cung “Sinh”. Vậy làm thế nào?
Bạn có hai lựa chọn chính:

1. Điều chỉnh chiều cao cổ bậc một chút:

   • Để có 17 bậc (“Sinh”): Chiều cao cổ bậc thực tế = 300 cm / 17 bậc ≈ 17.65 cm. (Nằm trong khoảng 15-18 cm, chấp nhận được).
   • Để có 21 bậc (“Sinh”): Chiều cao cổ bậc thực tế = 300 cm / 21 bậc ≈ 14.29 cm. (Nằm dưới khoảng 15-18 cm, có thể chấp nhận trong một số trường hợp nhưng sẽ tốn diện tích bản thang).
     Thông thường, người ta sẽ ưu tiên điều chỉnh để có số bậc “Sinh” mà chiều cao cổ bậc vẫn nằm trong khoảng 15-18 cm. Trong ví dụ này, 17 bậc với cổ bậc 17.65 cm là lựa chọn kỹ thuật tốt và hợp phong thủy.

2. Điều chỉnh một chút chiều cao tổng tầng (nếu có thể): Đôi khi, kiến trúc sư có thể điều chỉnh rất nhỏ chiều cao hoàn thiện của tầng (ví dụ thêm hoặc bớt vài cm) để phù hợp với số bậc “Sinh” đã chọn và giữ chiều cao cổ bậc trong khoảng lý tưởng. Tuy nhiên, cách này ít phổ biến hơn.

Lựa chọn số bậc “Sinh” nào (17, 21, 25…) còn phụ thuộc vào tổng chiều cao tầng. Bạn cần tính toán sao cho chiều cao cổ bậc tương ứng vẫn đảm bảo sự thoải mái và an toàn (15-18 cm).
Ví dụ: Chiều cao tầng 3.5 mét (350 cm).

• Chọn 21 bậc (“Sinh”): h_thực tế = 350 / 21 ≈ 16.67 cm. (Lý tưởng)
• Chọn 25 bậc (“Sinh”): h_thực tế = 350 / 25 = 14 cm. (Hơi thấp, tốn diện tích)
• Chọn 29 bậc (“Sinh”): h_thực tế = 350 / 29 ≈ 12.07 cm. (Rất thấp, không thoải mái và tốn nhiều diện tích)
  Trong trường hợp này, 21 bậc là lựa chọn tốt nhất, vừa hợp phong thủy vừa đảm bảo kỹ thuật. Nếu tổng số bậc cần bố trí chiếu nghỉ (như ví dụ 3.5m ở trên), bạn vẫn tính tổng số bậc theo phong thủy (21 bậc), sau đó chia đều hoặc gần đều cho các nhịp thang.

Những lưu ý phong thủy khác khi làm cầu thang?

Ngoài số bậc, phong thủy cầu thang còn quan tâm đến nhiều yếu tố khác:

• Vị trí cầu thang: Cầu thang không nên đặt chính giữa nhà, đối diện cửa chính, đối diện nhà vệ sinh hoặc đâm thẳng vào phòng ngủ.
• Hình dáng cầu thang: Cầu thang chữ L, chữ U hoặc thẳng là phổ biến và tốt về phong thủy. Cầu thang xoắn ốc mặc dù tiết kiệm diện tích nhưng có thể tạo cảm giác không ổn định, xoáy năng lượng theo chiều đi xuống, nên cần cân nhắc kỹ.
• Vật liệu và màu sắc: Nên chọn vật liệu chắc chắn, màu sắc hài hòa với tổng thể ngôi nhà. Tránh cầu thang quá trơn trượt hoặc quá tối tăm.
• Chiếu sáng cầu thang: Cầu thang cần đủ ánh sáng để đảm bảo an toàn và lưu thông năng lượng tốt.
• Gầm cầu thang: Nên giữ gầm cầu thang sạch sẽ, gọn gàng. Tránh đặt những vật dụng bẩn thỉu, lộn xộn hoặc làm nhà vệ sinh dưới gầm cầu thang.

Những yếu tố nào ảnh hưởng đến việc tính toán bậc cầu thang?

Việc cách tính bậc cầu thang không chỉ đơn thuần là áp dụng công thức. Nhiều yếu tố thực tế có thể làm thay đổi hoặc cần điều chỉnh cách tính ban đầu của bạn.

Vật liệu xây dựng ảnh hưởng ra sao?

Loại vật liệu bạn chọn để làm cầu thang (bê tông cốt thép, gỗ, kim loại, kính) có thể ảnh hưởng đến kích thước cuối cùng.

• Cầu thang bê tông cốt thép: Thường được xây dựng theo kích thước tiêu chuẩn và sau đó hoàn thiện bằng gạch, đá, gỗ… Lớp hoàn thiện này sẽ cộng thêm vài cm vào chiều cao cổ bậc và chiều rộng mặt bậc, nên cần tính toán trừ hao ngay từ đầu.
• Cầu thang gỗ, kim loại, kính: Thường được gia công chính xác theo kích thước thiết kế. Việc tính toán kích thước lúc này cần cực kỳ tỉ mỉ để đảm bảo sự khớp nối hoàn hảo.

Diện tích và hình dáng nhà có quan trọng không?

Chắc chắn rồi! Diện tích sẵn có cho khu vực cầu thang sẽ quyết định bạn có thể làm cầu thang thẳng, chữ L, chữ U hay thậm chí là xoắn ốc. Hình dáng cầu thang lại ảnh hưởng trực tiếp đến chiều dài bản thang và số bậc tối đa có thể bố trí trong không gian đó, từ đó tác động ngược lại đến việc chọn chiều cao cổ bậc và số bậc “Sinh” phù hợp. Nhà ống hẹp cần giải pháp cầu thang tiết kiệm diện tích, có thể chấp nhận độ dốc cao hơn hoặc mặt bậc hẹp hơn một chút (nhưng vẫn trong giới hạn an toàn).

Đối tượng sử dụng cầu thang là ai?

Đây là một yếu tố “người thật” rất quan trọng.

• Gia đình có người già hoặc trẻ nhỏ: Ưu tiên chiều cao cổ bậc thấp (15-16 cm), mặt bậc rộng (28-30 cm), độ dốc thoai thoải, có chiếu nghỉ, tay vịn chắc chắn, dễ cầm nắm và khoảng cách thanh chắn lan can an toàn.
• Người trẻ, khỏe mạnh: Có thể chấp nhận cổ bậc cao hơn một chút (17-18 cm), mặt bậc vừa phải.
• Người khuyết tật hoặc có nhu cầu đặc biệt: Cần xem xét các giải pháp hỗ trợ như thang máy gia đình hoặc thiết kế cầu thang chuyên biệt với độ dốc cực thấp và các thiết bị hỗ trợ.

Một số ví dụ thực tế về cách tính bậc cầu thang?

Để bạn dễ hình dung hơn, hãy cùng đi qua một vài ví dụ cụ thể.

Ví dụ 1: Tính bậc cho nhà phố thông thường?

Giả sử chiều cao tầng là 3.3 mét (330 cm).
Bạn muốn số bậc rơi vào cung “Sinh” và chiều cao cổ bậc trong khoảng 15-18 cm.
Các số bậc “Sinh” gần với kết quả chia 330 cho 15 hoặc 18 là:

• 330 / 15 = 22
• 330 / 18 ≈ 18.33
  Các số “Sinh” gần 18-22 là 17, 21, 25…
• Nếu chọn 17 bậc (“Sinh”): h = 330 / 17 ≈ 19.41 cm. (Cao hơn 18 cm, không thoải mái).
• Nếu chọn 21 bậc (“Sinh”): h = 330 / 21 ≈ 15.71 cm. (Nằm trong khoảng 15-18 cm, rất tốt).
• Nếu chọn 25 bậc (“Sinh”): h = 330 / 25 = 13.2 cm. (Thấp hơn 15 cm, tốn diện tích).

Vậy, lựa chọn tối ưu cho trường hợp này là 21 bậc với chiều cao cổ bậc khoảng 15.71 cm.
Tiếp theo, kiểm tra chiều rộng mặt bậc. Với h ≈ 15.71 cm, áp dụng công thức 2h + w = 60-65 cm:
w = 60 – 215.71 ≈ 28.58 cm
w = 65 – 215.71 ≈ 33.58 cm
Chọn chiều rộng mặt bậc khoảng 27-30 cm là hợp lý. Ví dụ, chọn w = 28 cm.
Độ dốc: tan(độ dốc) = h/w = 15.71 / 28 ≈ 0.56. Độ dốc ≈ arctan(0.56) ≈ 29.25 độ. (Thoải thoải, dễ đi)

Nếu 21 bậc liên tục là hơi nhiều (>11 bậc), bạn có thể chia thành 2 nhịp với 1 chiếu nghỉ.
Tổng 21 bậc. Chia thành 10 bậc + chiếu nghỉ + 11 bậc, hoặc 11 bậc + chiếu nghỉ + 10 bậc.
Nhịp 1 (10 bậc): Độ cao đạt được = 10 * 15.71 cm = 157.1 cm. Chiếu nghỉ đặt ở độ cao này.
Nhịp 2 (11 bậc): Từ chiếu nghỉ lên tầng trên, độ cao còn lại = 330 cm – 157.1 cm = 172.9 cm. Chiều cao mỗi bậc trong nhịp 2 sẽ là 172.9 cm / 11 bậc ≈ 15.71 cm. (Đảm bảo đồng đều)

Ví dụ 2: Tính bậc cho cầu thang nhà ống hẹp?

Giả sử chiều cao tầng là 3.0 mét (300 cm). Diện tích dành cho cầu thang khá hạn chế, bạn cần tiết kiệm diện tích tối đa cho bản thang.
Bạn có thể chấp nhận chiều cao cổ bậc ở giới hạn trên (khoảng 18 cm) và mặt bậc ở giới hạn dưới (khoảng 25-26 cm) để giảm chiều dài bản thang.
Chọn cổ bậc dự kiến h = 18 cm.
Số bậc sơ bộ = 300 cm / 18 cm ≈ 16.67 bậc.
Làm tròn và kiểm tra cung “Sinh”:

• 16 bậc: 16 mod 4 = 0 (“Tử”). h_thực tế = 300 / 16 = 18.75 cm. (Cao hơn 18 cm, có thể chấp nhận ở nơi ít sử dụng nhưng vẫn nên tránh).
• 17 bậc: 17 mod 4 = 1 (“Sinh”). h_thực tế = 300 / 17 ≈ 17.65 cm. (Nằm trong khoảng 15-18 cm, rất tốt).
  Trong trường hợp này, 17 bậc là lựa chọn kỹ thuật tốt và hợp phong thủy, dù bạn muốn tiết kiệm diện tích. Cố gắng nén số bậc xuống 16 sẽ làm cổ bậc quá cao.

Với 17 bậc và h ≈ 17.65 cm, kiểm tra mặt bậc:
Áp dụng 2h + w = 60-65 cm:
w = 60 – 217.65 ≈ 24.7 cm
w = 65 – 217.65 ≈ 29.7 cm
Để tiết kiệm diện tích, bạn có thể chọn mặt bậc w khoảng 25 cm.
Độ dốc: tan(độ dốc) = h/w = 17.65 / 25 ≈ 0.706. Độ dốc ≈ arctan(0.706) ≈ 35.2 độ. (Hơi dốc, chấp nhận được trong không gian hẹp).

17 bậc không cần chiếu nghỉ theo tiêu chuẩn, nhưng nếu gia đình có người lớn tuổi, có thể cân nhắc chia 17 bậc thành 8 bậc + chiếu nghỉ + 9 bậc.
Nhịp 1 (8 bậc): Độ cao đạt được = 8 * 17.65 cm ≈ 141.2 cm. Chiếu nghỉ đặt ở độ cao này.
Nhịp 2 (9 bậc): Từ chiếu nghỉ lên tầng trên, độ cao còn lại = 300 cm – 141.2 cm = 158.8 cm. Chiều cao mỗi bậc trong nhịp 2 sẽ là 158.8 cm / 9 bậc ≈ 17.64 cm. (Đảm bảo đồng đều)

Khi nào cần đến sự trợ giúp của chuyên gia?

Dù bài viết đã cung cấp khá đầy đủ thông tin và công thức, sẽ có những trường hợp bạn cảm thấy bối rối hoặc cầu thang của mình có những đặc điểm riêng, cần sự tư vấn chuyên sâu hơn.

Những trường hợp phức tạp nào cần chuyên gia?

Bạn nên tìm đến sự trợ giúp của kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng hoặc đơn vị thiết kế, thi công cầu thang chuyên nghiệp trong các trường hợp sau:

• Cầu thang có hình dáng phức tạp: Cầu thang uốn cong, cầu thang xoắn ốc, cầu thang hình bán nguyệt… đòi hỏi tính toán kỹ thuật phức tạp hơn nhiều so với cầu thang thẳng hoặc chữ L, chữ U.
• Không gian bố trí cầu thang đặc biệt hẹp hoặc có cấu trúc bất thường: Cần tìm giải pháp tối ưu để đảm bảo cả kỹ thuật, thẩm mỹ và sự thoải mái.
• Yêu cầu về phong thủy rất cao hoặc có những ràng buộc riêng về tín ngưỡng: Chuyên gia phong thủy có kinh nghiệm sẽ đưa ra lời khuyên chính xác hơn.
• Khi bạn muốn tích hợp các yếu tố đặc biệt vào cầu thang: Ví dụ như hệ thống chiếu sáng thông minh, vật liệu độc đáo, hoặc kết hợp cầu thang với không gian lưu trữ/trưng bày.
• Khi bạn không tự tin vào khả năng đo đạc và tính toán của mình: Sai sót trong tính toán có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về an toàn và chi phí sửa chữa.

Lợi ích khi hợp tác với đơn vị thiết kế, thi công cầu thang chuyên nghiệp?

Hợp tác với một đơn vị uy tín mang lại nhiều lợi ích:

• Đảm bảo kỹ thuật và an toàn: Họ có chuyên môn và kinh nghiệm để tính toán chính xác, tuân thủ tiêu chuẩn xây dựng, đảm bảo cầu thang chắc chắn, an toàn tuyệt đối.
• Tối ưu hóa công năng và thẩm mỹ: Chuyên gia sẽ đưa ra các giải pháp thiết kế phù hợp nhất với không gian, phong cách kiến trúc tổng thể của ngôi nhà, đồng thời đảm bảo sự tiện nghi khi sử dụng.
• Kết hợp hài hòa yếu tố phong thủy: Các đơn vị chuyên nghiệp thường có kiến thức hoặc hợp tác với chuyên gia phong thủy để tư vấn cho gia chủ, đảm bảo cầu thang không chỉ đẹp, bền mà còn hợp mệnh, hợp tuổi.
• Tiết kiệm thời gian và công sức: Bạn không cần phải tự mình nghiên cứu sâu và lo lắng về các sai sót có thể xảy ra trong quá trình tính toán và thi công.
• Dự trù kinh phí chính xác: Dựa trên thiết kế chi tiết, họ sẽ lập dự toán chi phí rõ ràng, giúp bạn quản lý ngân sách hiệu quả.

Đối với “Công ty Cổ phần đầu tư Khương Thịnh Miền Trung”, chúng tôi hiểu rằng việc xây dựng một ngôi nhà là cả một quá trình đòi hỏi sự tỉ mỉ và chuyên nghiệp ở mọi khâu, từ việc nhỏ nhất như cách tính bậc cầu thang cho đến tổng thể kiến trúc. Đội ngũ của chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe, tư vấn và đưa ra những giải pháp tối ưu nhất, kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật hiện đại, thẩm mỹ tinh tế và yếu tố phong thủy truyền thống, mang đến cho bạn một công trình không chỉ đẹp, tiện nghi mà còn tràn đầy sinh khí và tài lộc. Đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi khi bạn cần bất kỳ sự hỗ trợ nào liên quan đến thiết kế và thi công cầu thang nói riêng, hay ngôi nhà của bạn nói chung.

Lời kết

Hy vọng rằng qua bài viết khá chi tiết này, bạn đã nắm rõ được cách tính bậc cầu thang cơ bản, hiểu được tầm quan trọng của việc tính toán chính xác, cũng như biết cách áp dụng các yếu tố phong thủy vào thiết kế của mình. Việc dành thời gian tìm hiểu và tính toán kỹ lưỡng ngay từ đầu sẽ giúp bạn tránh được những sai lầm đáng tiếc, đảm bảo an toàn cho cả gia đình, tối ưu hóa không gian sống và mang lại sự an tâm về mặt tinh thần.

Hãy bắt tay vào đo đạc, áp dụng công thức, kiểm tra với các tiêu chuẩn và yếu tố phong thủy. Nếu có bất kỳ vướng mắc nào, đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia. Một chiếc cầu thang được tính toán và thi công chuẩn mực không chỉ là một lối đi, mà còn là biểu tượng của sự vững chắc, thịnh vượng và an lành cho ngôi nhà của bạn. Chúc bạn thành công với công trình của mình và có được chiếc cầu thang ưng ý nhất!